Welkom bij een nieuwe aflevering van ‘Mindful werken’, dé podcast over werken in je eigen tempo. Mijn naam is Lisa Langenkamp en in deze podcast beantwoord ik in iedere aflevering een vraag over mindful werken. Ik deel praktische tips en ervaringen die mij hebben geholpen rust te vinden in een wereld waar de druk om te presteren steeds groter wordt en voldoende niet genoeg is.

De vraag die ik in deze aflevering beantwoord is:

Ik had het vandaag met een vriendin over vrij zijn en daar proberen van te genieten en in het moment te zijn, maar dat je soms toch zo’n gevoel kan hebben dat de komende week (of de volgende dag dat je weer gaat werken) al in je hoofd zit – een soort van sluimerend in je achterhoofd aanwezig. Bijvoorbeeld die ene taak die je nog moet afronden of het idee dat je weer ‘moet’ gaan werken, zo van: ‘Geen zin.’ Door zulke gedachten is het moeilijk om in het hier en nu te blijven – ze kunnen echt als een donkere wolk over je vrije dag hangen. Wij vroegen ons af of er een manier is hoe je hier meer mindful mee om kan gaan.

Manja

Ik denk dat iedereen hier wel een keer last van heeft in zijn leven. Het kan natuurlijk best een keer voorkomen, maar het wordt pas vervelend als je elke zondag met een knoop in je maag het weekend afsluit. Dit zijn mijn tips:

1. Zorg voor een goede balans tussen chronos en kairos

Toen ik over deze vraag begon na te denken, realiseerde ik me dat tijd best een raar ‘ding’ is. Op vakantie lijkt de tijd soms voorbij te vliegen en op je werk ben je misschien de uren aan het aftellen. Zo kun je telkens een andere beleving van tijd hebben. Filosoof en schrijver Joke Hermsen legt in haar boek ‘Kairos’ het verschil uit tussen chronos en kairos: chronos is de tijd zoals wij die bedacht hebben – de kloktijd – en kairos gaat over wat voor jou het beste moment is om dingen te doen. Het één is niet beter dan het ander, want dankzij de kloktijd weet je wanneer je de bus kunt verwachten en kun je makkelijk afspraken maken met collega’s. Tegelijkertijd kun je ook doorslaan in de gedachte ’tijd is geld’ en je enorm opgejaagd voelen als je je alleen maar door allerlei schema’s laat leiden. Zorg dus voor een goede balans tussen chronos en kairos. Hoe? Door regelmatig tijd vrij te maken waarin je maar gewoon wat doet, zoals op een zondagmiddag. Kijk wat er ontstaat als je even geen plannen maakt. Slaat de verveling toe, dan is dat een goed teken, want volgens Hermsen is dat een moment van kairos.

2. Vraag jezelf af wat je baan je brengt

Eén van de vragen die ik mezelf stelde toen ik deze podcast maakte was: hoeveel vrije tijd heb ik eigenlijk nodig om gelukkig te zijn? En wat is de standaard? Uit onderzoek van het CBS in 2016 blijkt dat Nederlanders van twaalf jaar en ouder gemiddeld 42 uur vrije tijd per week hebben. In de tien jaar daarvoor is op dit vlak weinig veranderd. 42 uur klinkt best veel, maar is dat ook voldoende om geluk te vinden? Volgens Ruut Veenhoven, ook wel de ‘geluksprofessor’, is het lastig te zeggen wat nu precies gelukkig maakt. In een artikel van Trouw zegt Veenhoven:

Gelukkig zijn heeft vooral te maken met volledig functioneren. Als je alle tijd hebt om iedere dag op het strand te liggen, kun je je nog steeds lamlendig voelen. Mensen hebben structuur nodig om gelukkig te zijn. Werk is daar bij uitstek geschikt voor.

Ruut Veenhoven

Vraag jezelf daarom eens af wat werk je brengt. Doe je er sociale contacten op? Kun je dankzij je werk in het huis wonen waar je nu zit? Of geeft je baan je structuur? Een valkuil is zoveel mogelijk uit de tijd halen dat je niet werkt, maar beter worden in timemanagement is niet het antwoord. Er komt immers telkens weer een nieuwe week aan. Je heb dus meer aan dankbaar zijn.

3. Accepteer het huidige moment

Het liefst voelen we ons altijd gelukkig, maar de realiteit is dat pijn en ongemak nu eenmaal bij het leven horen. Volgens Eckhart Tolle, één van de bekendste spirituele leraren, kun je wel voorkomen dat je onbewust meer leed veroorzaakt dan nodig is door het huidige moment volledig te aanvaarden. In het nu zijn er meestal geen grote problemen, tenzij je je verzet tegen wat er nu is. De gedachte dat je bijna weer aan het werk moet brengt vervelende gevoelens met zich mee, terwijl er in de realiteit weinig aan de hand is. En hoe meer je je op het verleden of de toekomst concentreert, hoe meer je het nu mist. Kortom:

Aanwezigheid is de sleutel tot vrijheid. Dus je kunt alleen nú vrij worden.

Eckhart Tolle

In het boek ‘De kracht van het nu in de praktijk’ deelt Tolle een aantal handige tips om meer in het nu te leven. Ik deel er een paar die ik graag toepas:

1. Doe een gewoonte, zoals tandenpoetsen of je tas inpakken voor de volgende dag, met je volledige aandacht. Het doel is niet beter te worden in datgene wat je doet, maar te oefenen met je aandacht telkens terugbrengen naar het nu. Ben je afgedwaald? Merk het dan op en je bent er alweer bij.
2. Gebruik al je zintuigen. Wat zie, hoor, proef en ruik je? Een leuke oefening is elke dag één zintuig uit te kiezen, bijvoorbeeld op maandag proeven en de dag erna ruiken. Ook een handige tip: zie het nu als één ruimte, waardoor het meteen tastbaar wordt. Waar ben je nu bijvoorbeeld? Kijk eens om je heen en neem je omgeving in je op.
3. Maak gedurende de dag contact met je lijf. Hierdoor verplaats je je aandacht automatisch van het denken naar het huidige moment. Als je het moeilijk vindt om je lichaam tussen het werk door aandacht te geven, kan het behulpzaam zijn om eerst de beweging van je ademhaling te voelen. Je adem is er immers altijd. Je hoeft ook geen speciale sensaties te ervaren in je lijf, het gaat er gewoon om dat je even stilstaat bij je lichaam.

Je lichaam is de poort naar het nu.

Eckhart Tolle

4. Zie werk en privé minder als tegenpolen

Toen ik net begon met fulltime werken voelde de maandag voor mij onbewust als een grote en zware dag. Ik moest weer presteren; er ging echt een soort knop om. Hierdoor was ik al moe voordat de wekker ging. Stapsgewijs ben ik het anders gaan doen door te kijken hoe ik ook op maandag iets liever voor mezelf kan zijn. Bovendien: waarom moet alles meteen de eerste werkdag gebeuren? Ik besloot dat ik alle tijd van de wereld heb en als iets niet meteen lukt, dat het dan wel een ander moment komt. Door werk en privé minder als tegenpolen te zien, wordt het makkelijker om van het nu te genieten en het heden als een soort eeuwige ruimte te zien, zelfs al ben je aan het werk. Ook zijn er misschien dingen die je graag in het weekend doet, maar die je alsnog doordeweeks kunt doen. Een paar ideeën:

1. In bad gaan.
2. Van de lucht genieten.
3. Sporten of bewegen.
4. Bijpraten met een goede vriendin.
5. Een lekker ontbijt maken.

Allemaal dingen die je nog steeds kunt doen als je ook moet werken. En misschien kun je voor sommige activiteiten doordeweeks meer tijd vrijmaken, zodat het verschil tussen vrij zijn en werken minder groot wordt.

5. Maak van genieten geen moetje

Een psychiater die ik graag volg is Dirk de Wachter. Hij schreef het boek ‘De kunst van het ongelukkig zijn’, waarin hij zegt dat moeten genieten een ziekte is van deze tijd. Alles moet leuk, geweldig en fijn zijn. Liever ziet De Wachter dat we leren ook een beetje ongelukkig te zijn. Bovendien: “Heb je hoge verwachtingen, dan is de kans dat het leven tegenvalt groter. En daar worden we ongelukkig van.” Ik wil niet zeggen dat je ongelukkig zijn altijd maar moet accepteren en nooit verwachtingen mag hebben, maar het lastige aan genieten en gelukkig zijn is dat je het niet kunt afdwingen. Je kunt niet zeggen: ‘Zo, nu ga ik eens even lekker een potje genieten van dit moment of deze vakantie.’ Hetzelfde geldt als je gaat mediteren omdat je graag wilt ontspannen; door een doel te hebben, wek je meestal alleen maar meer spanning op. Hoe graag we het ook zouden willen, het leven laat zich niet controleren. En dat is ergens misschien maar goed ook.

Boekentips:

• ‘Kairos’ – Joke Hermsen
• ‘De kracht van het nu in de praktijk’ – Eckhart Tolle
• ‘De kunst van het ongelukkig zijn’ – Dirk de Wachter
• Al mijn favoriete boeken

Heb jij ook een vraag op werkgebied? Stuur me een bericht en wie weet maak ik er een podcast van!

Ik doe mijn best om waardevolle content te maken. Dit artikel bevat daarom affiliate links. Als je via deze links iets koopt, krijg ik daar een kleine vergoeding voor zonder dat je extra hoeft te betalen. Dankjewel voor je bijdrage!