Podcast 'Mindful werken'

‘Hoe laat ik mijn werk los als de werkdag voorbij is?’

Welkom bij een nieuwe aflevering van ‘Mindful werken’, dé podcast over werken in je eigen tempo. Mijn naam is Lisa Langenkamp en in deze podcast beantwoord ik in iedere aflevering een vraag over mindful werken. Ik deel praktische tips en ervaringen die mij hebben geholpen rust te vinden in een wereld waar de druk om te presteren steeds groter wordt en voldoende niet genoeg is.

De vraag die ik in deze aflevering beantwoord is:

Hoe laat ik mijn werk los als de werkdag voorbij is?

Bart

Ik moest een beetje lachen toen Bart mij deze vraag stelde, want het is een onderwerp waar ik zelf ook veel mee bezig ben. In tegenstelling tot mijn vriend, kan ik werk meestal niet zomaar van me afzetten door alleen aan het einde van de dag mijn laptop dicht te klappen. In mijn hoofd draaien er nog allerlei radertjes. En thuiswerken maakt het niet makkelijker, want misschien zit je net als ik in dezelfde omgeving. Wat helpt dan wel?

1. Maak er geen moetje van

Als ik je vraag niet aan een roze olifant te denken, dan weet ik zeker dat je er nu één voor je hebt. Hetzelfde geldt met werk: als jezelf verplicht niet met werk bezig te zijn als je vrij bent, dan ben je erop gefocust en moet je er hoe dan ook aan denken. Laat dus ten eerste het idee los dat je niet aan werk mag denken. Is het ook niet logisch dat je je werk af en toe meeneemt naar huis als het een groot deel van je week in beslag neemt? Straf jezelf niet voor deze gedachten. Je kunt zelfs nog een stapje verder gaan en het juist overdrijven door tegen jezelf te zeggen: “Ik mag nu oneindig veel gedachten hebben over werk.” Wedden dat er minder naar boven komt dan je zou verwachten?

2. Houd een vast ritueel aan

Voor het coronavirus moest ik van mezelf op tijd stoppen met werken, want ik wilde de trein halen. Deze structuur viel natuurlijk weg, waardoor ik aan het begin van de coronacrisis meestal rond zes uur ’s avonds van mijn werkplek naar de keuken vloog om meteen te beginnen met koken. Ik had dan vaak ook nog moeite met op tijd afsluiten, waardoor ik voor mijn gevoel al helemaal achter de feiten aanliep. Geen fijne start van de avond. Gelukkig is hier iets aan te doen door zelf een ritueel te bedenken. Ik vind het bijvoorbeeld prettig om mijn werkplek eerst op te ruimen en schoon te maken. Terwijl ik dat doe, laat ik de dag bezinken. Ook kun je een (korte) wandeling maken en gedachten of dingen die je de volgende dag wilt oppakken opschrijven. Maak het ritueel in elk geval niet te ingewikkeld en doe iets wat je elke dag kunt herhalen, zodat je brein op een gegeven moment vanzelf denkt: ‘Hé, ik mag ontspannen. Ik ben klaar met werk.’

3. Zet je lijf centraal

Zit je veel achter de computer voor je werk? Maak dan lichaamsbeweging onderdeel van je ritueel. In plaats van in je hoofd te blijven zitten, dwing je jezelf op een vriendelijke manier in het hier en nu te komen dankzij je lijf. Want dat vergeten we nog weleens: je lichaam is er altijd, wat je ook doet en waar je ook bent. Maar hoe vaak schenk je er bewust aandacht aan? En luister je naar de signalen die je lijf geeft? Tara Brach omschrijft dit mooi in haar boek ‘Het leven liefhebben door acceptatie’:

Wanneer we boos zijn, spannen we onze spieren aan en hebben we het gevoel dat onze borst ieder moment uit elkaar kan springen. Als we bang zijn, voelt het wellicht alsof onze maag in de knoop zit, lijkt onze keel te worden dichtgesnoerd en ervaren we een beklemmend gevoel op de borst. Als we ons schamen, voelen we dat onze wangen gaan gloeien, laten we onze schouders hangen en hebben de neiging terug te deinzen en ons te verstoppen. De gewaarwordingen in ons lichaam vormen de basis. In ons lichaam ervaren we direct wat voor invloed bepaalde gebeurtenissen op ons hebben.

Tara Brach

Ben je geneigd te piekeren en raak je opgeslokt door ideeën, herinneringen of fantasieën, dan is aandacht schenken aan je lichaam heel belangrijk. Het voorkomt dat je verstand constant de overhand heeft en er geen einde komt aan al dat denken. Je hoeft geen intense workout te doen, een bodyscan (lichaamsverkenning) is een prima alternatief. Tijdens deze meditatie maak je als het ware een reis door je lichaam en word je je bewust van lichamelijke sensaties. Het enige wat je hoeft te doen is te liggen en luisteren:

4. Geef emoties de ruimte

Soms komen er heftige emoties mee. Misschien heb je een conflict gehad op het werk of ben je niet tevreden met hoe de dag is verlopen. Zie dan maar eens in alle rust aan je avond te beginnen… Als ik op Google zoek naar ‘emoties op het werk’ krijg ik allerlei artikelen te zien over hoe je de regie pakt over je emoties en ze – in kantoortaal – managet. Ik zit meteen rechtop als ik dit lees, want dit soort titels wekken de indruk dat emoties een soort wiskundige rekensom zijn en alleen de leuke dingen er mogen zijn. Of zoals Japke-D Bouma in één van haar columns zegt: “Als je mag lachen, flirten en scoren op kantoor, waarom zou je dan niet mogen huilen?” Volgens mij is er niets verkeerd aan het hebben van emoties; het is menselijk. Bovendien: hoe kom je aan managen toe als je je emoties überhaupt niet eens bewust hebt ervaren?

Net als bij gedachten geldt ook voor emoties: probeer er niet tegenin te gaan. Jan Prins zegt hierover in zijn boek ‘Nu even niets’: “Emoties zijn er niet om over na te denken, je ermee te bemoeien of je ertegen te verzetten. Ze zijn er om gevoeld te worden. Het lichaam ontlaadt zich. Meer niet.” Prins vergelijkt emoties met krabben tegen de jeuk van een muggenbult: hoe harder je krabt, hoe groter de bult en hoe heftiger de jeuk wordt. Je kunt dus maar beter niets doen en emoties proberen toelaten. Makkelijker gezegd dan gedaan, maar je kunt er wel mee oefenen door er in elk geval bij stil te staan dat je je aan het einde van de dag boos, verdrietig of gefrustreerd voelt. Zit je ergens mee? Ga er dan letterlijk mee zitten. Juist als je er niet mee bezig wilt zijn, is het belangrijk om er aandacht aan te besteden, anders blijft het je alleen maar achtervolgen.

Kijk naar binnen en wees stil. Observeer vanuit stilte en doe niets. Stil zijn betekent vanuit overgave ervaren wat ervaren wil worden. Gewoon te kijken en de dingen toe te laten. Zonder plan, zonder oordeel, zonder iets weg te moffelen, zonder iets vast te houden en er een drama van te maken.

Jan Prins

5. Zoek bewust afleiding

Van alleen maar stilzitten wordt niemand vrolijk. Bewust afleiding zoeken is daarom ook een prima manier om iets meer los te komen van je werk. Als ik tijdens een yogales een evenwichtsoefening doe, kan ik me alleen maar bezig houden met die houding. Ben ik met mijn gedachten ergens anders, zoals bij het werk, dan val ik meteen om. Misschien helpt sporten jou ook wel meer in het nu te leven of een andere activiteit waar je vanzelf helemaal in opgaat. In deze geestestoestand, ook wel ‘flow’ genoemd, raakt je geest gefocust en alert, waardoor je het gevoel heb dat de tijd even stilstaat en met niks anders bezig bent dan het nu. Meestal zijn het dingen waar je je handen of lichaam voor nodig hebt, zoals een spelletje spelen met je kinderen, koken of een stukje fietsen. Door het in je agenda te zetten, heb je bovendien iets om naar uit te kijken.

Controle is een illusie

Wat je ook probeert, door obsessief bezig te zijn met niet aan werk denken, maak je het jezelf alleen maar moeilijk. Wat de inhoud van je gedachten is en wanneer ze komen, heb je namelijk niet in de hand. Het enige wat jij kunt doen is je bewust worden van wat je denkt en daar oké mee zijn. Misschien heeft denken aan werk je in het verleden ook iets opgeleverd. Zo kwam ik er dankzij nachtelijk gepieker achter dat ik een baan toch niet wilde aannemen. Op het moment zelf vond ik het niet leuk (ik stond liever met energie op), maar ik wist de volgende ochtend wel honderd procent zeker dat ik vriendelijk dankjewel ging zeggen. Maak gedachten je vriend, niet je vijand.

Boekentips:

Heb jij ook een vraag op werkgebied? Stuur me een bericht en wie weet maak ik er een podcast van!

Ik doe mijn best om waardevolle content te maken. Dit artikel bevat daarom affiliate links. Als je via deze links iets koopt, krijg ik daar een kleine vergoeding voor zonder dat je extra hoeft te betalen. Dankjewel voor je bijdrage!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *